Περιοδικές εκθέσεις του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου σε επιλεγμένα Μουσεία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς

Η συνεργασία του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς με το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στο πλαίσιο των Επετειακών Δράσεων της Τράπεζας Πειραιώς για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση του 1821, θα αποδώσει τρεις περιοδικές εκθέσεις στο Μουσείο Αργυροτεχνίας (Γιάννενα), στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης (Δημητσάνα) και στο Μουσείο Μαστίχας Χίου. Οι περιοδικές εκθέσεις εντάσσονται στο επετειακό πρόγραμμα του ΕΙΜ «ΕΠΑΝΑCYΣΤΑΣΗ ’21» και τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Κάθε έκθεση περιλαμβάνει και αντικείμενα που συνδέονται με τους τόπους όπου παρουσιάζονται, αναδεικνύοντας τη συμβολή των κατοίκων τους στον Αγώνα για την ελευθερία.

Μουσείο Αργυροτεχνίας
Τίτλος: Επανασύσταση ’21-ΗΠΕΙΡΟΣ 
Διάρκεια: 29 Μαΐου -παρατείνεται έως και τη Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 2022.

Τα Ιωάννινα, ως μορφωτικό κέντρο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, ως πολιτικό κέντρο του ισχυρότερου πασαλικιού των ευρωπαϊκών οθωμανικών κτήσεων και ως διπλωματικός και εμπορικός κόμβος, έπαιξαν τεράστιο ρόλο στην επώαση των συνθηκών που οδήγησαν στην Επανάσταση. Το Σούλι, πρώτη επαναστατική σπίθα πριν ακόμη από την έναρξη του Αγώνα, παρά την οριστική του καταστροφή, έχει μείνει στην Ιστορία ως σημαντικός διαχρονικός πόλος αντίστασης. Η Ήπειρος, «πρώτη στ’ άρματα, τα γρόσια και τα γράμματα», προσέφερε ηγετικά στελέχη της Φιλικής Εταιρείας, θρυλικούς αγωνιστές, μεγάλους δασκάλους του Γένους, πολιτικούς και εθνικούς ευεργέτες που θα έχτιζαν τη νέα Ελλάδα.

Στην έκθεση του Μουσείου Αργυροτεχνίας αναδεικνύεται η πορεία της Ηπείρου και των Ιωαννίνων προς την Επανάσταση. Μέσα στον εμβληματικό χώρο του Ιτς Καλέ, φωτίζονται πτυχές όπως ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός και η άνθηση του εμπορίου, ο δεσποτισμός του Αλή Πασά, η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, η έκρηξη της Επανάστασης και η συμβολή της Ηπείρου σε αυτήν, η πολιτική ωρίμαση, οι εμφύλιες διαμάχες, η ίδρυση της Ελληνικής Πολιτείας με κυβερνήτη τον Καποδίστρια. Η Ήπειρος έμεινε εκτός συνόρων και αντιμετώπισε μεγάλες δυσκολίες, παρά την ενεργό συμμετοχή αρκετών Ηπειρωτών στην πολιτική, οικονομική και στρατιωτική ζωή του νεοσύστατου κράτους.

Μοναδικά εθνικά κειμήλια από τις πλούσιες συλλογές του ΕΙΜ «επιστρέφουν» στον τόπο τους. Μεταξύ αυτών, φορεσιά της κυρα-Φροσύνης, πορτοφόλι της κυρα-Βασιλικής, καριοφίλι του Αλή Πασά, σημαία-λάβαρο από την Ήπειρο, σπάθη του Ζαχομήλιου, πίπα του Αθανασίου Τσακάλωφ, πινακίδα με αναγραφή από τα χέρια του Μάρκου Μπότσαρη. Επίσης εκτίθενται σφραγιστικό δαχτυλίδι του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ξύλινη θήκη με πιόνια από σκάκι του Αλέξανδρου Υψηλάντη, γιλέκο του Ιωάννη Μακρυγιάννη και ένα από τα ζωγραφικά του έργα, σπάνια έγγραφα, πίνακες και χαρακτικά.

Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης
Τίτλος: Επανασύσταση ’21-ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ
Διάρκεια: 11 Ιουνίου - παρατείνεται έως και τη Δευτέρα 10 Ιανουαρίου 2022 

Η έκθεση στο Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης δείχνει την πορεία της Επανάστασης φωτίζοντας πτυχές της τοπικής ιστορίας και των ειδικών συνθηκών που διαμόρφωσαν κοινωνικά και πολιτικά τον Μοριά, κατά τον αιώνα πριν το 1821. Ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός, η Δημητσάνα με τις σχολές και τις βιβλιοθήκες της, και οι ιεράρχες που φοίτησαν εδώ πριν βρεθούν να ηγούνται πνευματικά στον Ελληνισμό. Η παραγωγή του μπαρουτιού και η στρατηγική της αξία στα χρόνια της Επανάστασης. Οι προύχοντες και η μεγάλη τοπική τους δύναμη. Οι ήρωες του Μοριά, τα πιο ηχηρά ονόματα του ’21. Τα πολεμικά γεγονότα δομούνται γύρω από τον μεγάλο στρατηγικό στόχο της Επανάστασης, την κατάληψη και τον έλεγχο της Τριπολιτσάς. Παρουσιάζονται, επίσης, οι εμφύλιες διαμάχες με τη συμμαχία νησιωτών και ρουμελιωτών εναντίον του Μοριά, και η άμεση σχέση της κατάστασης αυτής με τη μεγάλη καταστροφή που θα φέρει ο Ιμπραήμ. Η ναυμαχία στο Ναβαρίνο και η Ελληνική Πολιτεία του Ιωάννη Καποδίστρια ολοκληρώνουν την ιστορική αφήγηση, με τη δημιουργία του νέου αυτού ευρωπαϊκού κράτους. Η μνήμη του ’21 και η δόμηση της ταυτότητας των Ελλήνων γύρω από αυτό κλείνουν την έκθεση, με ιστορικές εκδόσεις και νεκρικά εκμαγεία των πολεμιστών που έγιναν ήρωες. Προσωπικά αντικείμενα του Γρηγορίου Ε’ και του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, πορτρέτα και όπλα των Νικηταρά, Πλαπούτα και Αναγνωσταρά συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα κειμήλια της έκθεσης από τις συλλογές του ΕΙΜ.

Μουσείο Μαστίχας Χίου
Τίτλος: Επανασύσταση ’21-ΧΙΟΣ
Διάρκεια: 2 Ιουλίου 2021 - 17 Ιανουαρίου 2022

H έκθεση στο Μουσείο Μαστίχας Χίου παρουσιάζει την πορεία προς την έναρξη της Επανάστασης, αλλά και την εξέλιξή της μέχρι τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους, φωτίζοντας τη συνεισφορά του ναυτικού σε αυτήν. Παράλληλα αναδεικνύει πτυχές της τοπικής ιστορίας. Σε αυτήν, ιδιαίτερη θέση έχει η καταστροφή της Χίου, αλλά και η πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας από τον Κανάρη∙ δραματικά γεγονότα, που όμως ενίσχυσαν το κίνημα του Φιλελληνισμού. Η έκθεση ολοκληρώνεται με την ενσωμάτωση της Χίου στο ελληνικό κράτος, μόλις το 1912. Σημαντικό μέρος της έκθεσης, σχετικό με τεκμήρια της ναυτικής ιστορίας της Επανάστασης, θα αποτελέσει το αντικείμενο της έκθεσης «Εν Πλω» που θα πραγματοποιηθεί μέσα στο 2022.